Giám sát và kiểm soát chất lượng không khí
10/10/2022 11:55
Chất lượng không khí là gì?
Khi chất lượng không khí tốt, không khí trong lành và chỉ chứa một lượng nhỏ các hạt rắn và chất ô nhiễm hóa học. Chất lượng không khí kém, chứa hàm lượng chất ô nhiễm cao, thường có sương mù và nguy hiểm cho sức khỏe và môi trường. Chất lượng không khí được mô tả theo Chỉ số chất lượng không khí (AQI) dựa trên nồng độ chất ô nhiễm có trong không khí tại một địa điểm cụ thể.
 |
| Hình ảnh một ngày có chất lượng không khí tốt với bầu trời quang đãng (trên) và vào một ngày có chất lượng không khí kém với bầu trời có sương mù (dưới) được chụp tại cùng một địa điểm |
Tại sao chất lượng không khí thay đổi?
Vì không khí luôn chuyển động, chất lượng không khí có thể thay đổi theo ngày, thậm chí theo giờ. Đối với một địa điểm cụ thể, chất lượng không khí là kết quả trực tiếp của cả cách không khí di chuyển qua khu vực và cách con người tác động đến không khí.
1. Con người ảnh hưởng đến chất lượng không khí
Các đặc điểm địa lý như dãy núi, bờ biển và đất đai do con người biến đổi có thể khiến các chất ô nhiễm không khí tập trung hoặc phân tán khỏi một khu vực. Tuy nhiên, loại và lượng chất ô nhiễm xâm nhập vào không khí có tác động lớn hơn nhiều đến chất lượng không khí. Các nguồn tự nhiên, chẳng hạn như hoạt động núi lửa và bão bụi, thêm một số chất ô nhiễm vào không khí, nhưng hầu hết các chất ô nhiễm đều đến từ hoạt động của con người. Khí thải từ xe cộ, khói từ các nhà máy điện đốt than và khí độc từ ngành công nghiệp là những ví dụ về các chất ô nhiễm không khí do con người tạo ra.
2. Gió ảnh hưởng đến chất lượng không khí
Các kiểu gió có tác động đến chất lượng không khí vì gió di chuyển ô nhiễm không khí xung quanh. Ví dụ, một khu vực ven biển có dãy núi nội địa có thể có nhiều ô nhiễm không khí hơn vào ban ngày khi gió biển đẩy các chất ô nhiễm lên đất liền và ít ô nhiễm không khí hơn vào buổi tối vì hướng gió đảo ngược và đẩy ô nhiễm không khí ra ngoài đại dương.
3. Nhiệt độ ảnh hưởng đến chất lượng không khí
Nhiệt độ cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng không khí. Ở các khu vực đô thị, chất lượng không khí thường tệ hơn vào những tháng mùa đông. Khi nhiệt độ không khí mát hơn, các chất ô nhiễm thải ra có thể bị giữ lại gần bề mặt bên dưới một lớp không khí lạnh, dày đặc. Vào những tháng mùa hè, không khí nóng bốc lên và phân tán các chất ô nhiễm từ bề mặt Trái đất qua tầng bình lưu trên. Tuy nhiên, ánh sáng mặt trời tăng lên dẫn đến ôzôn mặt đất có hại hơn.
 |
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí tác động tiêu cực đến đất liền và đại dương, cũng như không khí. Chất lượng không khí tốt rất quan trọng để duy trì sự sống khỏe mạnh của con người, động vật và thực vật trên Trái đất. Chất lượng không khí tại Hoa Kỳ đã được cải thiện nhờ Đạo luật Không khí Sạch năm 1970, giúp hạn chế ô nhiễm không khí và cứu sống hàng nghìn người mỗi năm. Tuy nhiên, với dân số thế giới ngày càng tăng và 80% ngân sách năng lượng của thế giới đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, chất lượng không khí vẫn là mối quan tâm hàng đầu đối với chất lượng cuộc sống hiện tại và tương lai của chúng ta.